18 maart 2024 – Adviesraad Sociaal Domein Oisterwijk

Verzonden per e-mail: gemeente@oisterwijk.nl; juul.willemsen@oisterwijk.nl

Aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Oisterwijk
Postbus 10101
5060 GA OISTERWIJK

Oisterwijk, 21-02-2024

Betreft: ongevraagd advies inzake ombuigingen ravijnjaar

Geacht college,

Aanleiding
Via een artikel in het Brabants Dagblad van 24 januari 2024 namen we kennis van het voor- nemen van gemeente Oisterwijk om burgers te vragen mee te denken over de invulling van een mogelijke bezuinigingstaakstelling voor het ravijnjaar 2026 van € 3 miljoen.
Als Adviesraad Sociaal Domein zullen wij geen suggesties doen, dat is niet onze rol. Wel ad- viseren wij u om in de bezuinigingsvoorstellen die u later dit voorjaar aan de gemeenteraad zult voorleggen het sociaal domein buiten schot te laten. Daarbij hebben wij de volgende overwegingen.

Overwegingen
In 2020 is op initiatief van uw college de operatie ‘Strijdplan Sociaal Domein’ uitgevoerd. Daarbij zijn ombuigingsmaatregelen vastgesteld voor in totaal afgerond € 1,3 miljoen.
Vervolgens is de afgelopen twee jaar via inkooptrajecten gewerkt aan nieuwe werkwijzen in de uit- voering van o.a. Wmo en Jeugdzorg. Beide trajecten hebben flinke gevolgen gehad voor inwoners die afhankelijk zijn van ondersteuning. Wij achten het onverstandig om kwetsbare burgers zo snel met weer nieuwe aanpassingen in hun ondersteuning te confronteren.

Veel inspanningen in het sociaal domein zijn gericht op normaliseren, d.w.z. in het waar mo- gelijk terugbrengen van gespecialiseerde professionele zorg naar goedkopere zorg in de
basisstructuur of naar nog goedkopere mantelzorg en vrijwilligerswerk in buurten. GALA, IZA en buurtgezinnen zijn daar voorbeelden van. Bezuinigen op deze activiteiten leidt
onherroepelijk tot de ongewenste terugkeer en toename van duurdere professionele zorg.

Hiernaast is duidelijk dat het sociaal domein de komende jaren onder toenemende druk zal komen door vergrijzing, een toenemende vraag naar ondersteuning en personeelstekorten in de zorg. Wij verwijzen in dit verband naar cijfers in het concept van de Regionale Woonzorg- visie. Daaruit blijkt dat in de regio Hart van Brabant in 2031:

Het aantal 65-plussers stijgt met 23% en het aantal 80-plussers met 48%.
De vraag naar wijkzorg zal stijgen met 26% en de vraag naar verpleeghuiszorg met 43%.

De zorg voor deze doelgroepen, zoveel en zo lang mogelijk thuis, vereist doelgericht onder- nemen in de sociale benadering binnen ons domein. Respijtzorg zal hierdoor noodzakelijker- wijs moeten toenemen met lagere zorgkosten als gevolg. Nieuwe bezuinigingen resulteren in het omgekeerde. Daarmee wordt tekortgedaan aan de kwaliteit van leven van burgers en wordt de bijl gezet aan de wortel van een duurzame en humane samenleving.

Samenvatting
Wij adviseren u geen bezuinigingsmaatregelen te treffen voor het sociaal domein omdat die zullen leiden tot ongewenste gevolgen voor kwetsbare inwoners van onze gemeente.

Uiteraard zijn wij graag bereid tot nadere toelichting op dit advies. Met vriendelijke groet,

namens de Adviesraad Sociaal Domein

Voorzitter Secretaris
Jos de Kort Joost Wagenmakers

De Maaltijdenexpres brengt niet alleen maaltijden aan huis, maar vraagt meteen ook even hoe het gaat of schakelt hulp in als dat nodig is. In bijna heel Midden-Brabant vervult de Maaltijdenexpres een belangrijke sociale functie, vertelt coördinator Hans van Rooij.

Niet alleen voor de ontvangers, maar ook voor de bezorgers: verreweg de meesten van hen hadden hiervoor lange tijd geen baan. De Maaltijdenexpres doet meer dan alleen maaltijden bezorgen. Het bedrijf zetelt in Tilburg en heeft in Oisterwijk, Hilvarenbeek en Tilburg een stevige voorgeschiedenis. “Grotendeels voor mijn tijd”, zegt coördinator Hans van Rooij, die toch ook al zeventien jaar van de partij is. In 1972 werd een maaltijdvoorziening voor ouderen opgericht door de Stichting Bejaardenwerk Tilburg onder de naam ‘Tafeltje Dekje’. “In 1992 is de Stichting Maaltijdenexpres losgekoppeld van de thuiszorgorganisatie en verzelfstandigd ”, vertelt Van Rooij. Vanaf 10 november 2015 is De Maaltijdenexpres een ANBI-stichting, d.w.z. een Stichting het algemeen nut dienend en geen winstoogmerk heeft.
Betere leveranciers. De laatste jaren is er veel veranderd, vooral financieel. “Toen ik kwam, kregen we jaarlijks nog 350.000 euro gemeentelijke subsidie. Nu moeten we onze eigen broek ophouden en daar hebben we veel voor moeten veranderen. We hebben nu eigen auto’s en koelingen en zijn overgestapt naar betere leveranciers.” De bezorgers van de Maaltijdenexpres brengen maar liefst 1.000 maaltijden per dag rond met vier speciale koelwagens. Die maaltijden variëren van koel verse (kleine en grote porties) hoofdgerechten en soepen tot salades en eiwit verrijkte gerechten.
Een 9 voor de bezorgers! Maar de maaltijden zelf zijn niet het belangrijkste. De uitkomst van de laatste enquête onder klanten was veelzeggend, vertelt Van Rooij: “De maaltijden kregen een 8, de bezorgers een 9. En wij op kantoor moesten het doen met een 7, haha! Dat komt misschien ook wel omdat mensen vooral met ons kantoor contact hebben als er iets aan de hand is.”

Hoe gaat het ermee? De bezorgers vormen dus het goud van de Maaltijdenexpres. “Wij hebben zeven mensen in dienst, van wie drie een afstand tot de arbeidsmarkt hebben en daarnaast drie medewerkers via de Diamant-groep. Voor de rest werken we met vrijwilligers. Ze komen bij ons via bijvoorbeeld de sociale werkvoorziening, instellingen voor beschermd en begeleid wonen, de GGZ, de gemeente. Het zijn mensen die lange tijd geen baan hebben gehad of moeite hebben een baan te vinden. Ze gaan in tweetallen op stap om maaltijden te bezorgen langs maximaal 50 adressen per dag. Voor sommige klanten zet de bezorger het eten zelfs in de koelkast. Ze vragen altijd even hoe het gaat. Als er iets mis is, schakelen ze hulp in. Vorige week nog, deed een van onze klanten niet open, maar de bezorger hoorde wel gestommel. Die persoon bleek te zijn gevallen. Gelukkig kwam er toevallig ook net iemand van de thuiszorg.”
Boodschappendienst. De Maaltijdenexpres heeft van alle ongeveer 2.000 klanten die jaarlijks worden bediend, de gegevens van een contactpersoon die in geval van nood of zorg kan worden gebeld. “Een paar keer per maand komen we iets tegen waar we werk van maken, bijvoorbeeld als iemand is gevallen of als er vrijwel niets in de koelkast staat. En er zijn ook mensen die ons elke dag even bellen. Gewoon even contact, dan is het goed.” Iedere klant krijgt de maaltijden eens per week bezorgd. Gemiddeld nemen mensen 4,3 maaltijden af, vertelt Van Rooij. Sommigen drie, anderen zeven. De Maaltijdenexpres begon anderhalf jaar geleden met een boodschappendienst: op twee A4’tjes staan de meest gebruikelijke boodschappen en mensen kunnen aankruisen wat ze willen. Van Rooij: “Van bokkenpootjes tot wc-papier”. Hier maken nu een kleine honderd mensen gebruik van.

Betrokken vrijwilliger. Onderling krijgen de medewerkers ook steeds meer een band. “Mensen kijken naar elkaar om, ook buiten het werk. Neem Mohammed, die samen met Paula in de koeling werkt. Mohammed is al jaren in Nederland, maar spreekt geen Nederlands. Paula, onze betrokken vrijwilliger, gaat met hem mee naar het UWV. We vormen samen echt een mini-maatschappij. Ik heb een achtergrond in de zorg, dus het ligt me wel om deze groep mensen te begeleiden. En gelukkig heb ik eerder óók in het bedrijfsleven gewerkt, want ik ga natuurlijk net zo goed over de inkoop van auto’s en het opstellen van het financieel jaarverslag.”
Voor nadere informatie zie: www.maaltijdenexpres.nl