Auteur: P.T.J. (Piet) Thomassen

Onlangs hebben wij een advies uitgebracht over het plan van de gemeente “Preventie- en handhavingsplan Alcohol Gemeente Oisterwijk 2025 -2028”.
Het opstellen van zo’n plan is een verplichting op grond van de Alcoholwet. Ook is het sinds 2013 de taak van de gemeente deze wet te handhaven. Aan dit verplichtend karakter voegt de gemeente een flinke dosis ambitie toe. En dat blijkt nodig. In het plan wordt uitvoerig uitgelegd wat de schadelijke effecten van alcoholgebruik zijn en dat de gemeente Oisterwijk het in dit opzicht slechter doet dan de regio Midden-Brabant en Nederland als geheel. Zo is het alcoholgebruik onder scholieren en jongvolwassenen hoger dan gemiddeld in het land.

Om verbetering aan te brengen in deze zorgelijke situatie kiest de gemeente een combinatie van preventie van alcoholgebruik en handhaving van de hierop gerichte wetgeving. In de aanpak staat het beperken van de beschikbaarheid van alcohol centraal. De doelstellingen, streefcijfers en tijdlijnen zijn ontleend aan het Nationaal Preventieakkoord, de Regionale nota publieke gezondheid Midden-Brabant en de NIX18 norm. Streven is om via een aantal tussenstappen uiteindelijk – ergens na 2040 – te komen tot 0% alcoholgebruik onder de 18 jaar. Om dit te realiseren moet de naleving van wetgeving al eerder op orde zijn, wat bijvoorbeeld resulteert in geen verkoop van alcohol aan jongeren onder de 18 jaar in 2030.
Het alcoholgebruik wordt beïnvloed door veel verschillende factoren: ouders, leeftijdgenoten, scholen, sportclubs, sportkantines, winkels, horecagelegenheden, evenementen, zorgverleners, reclame, prijzen, pakkans en hoogte van boetes etc. De bijbehorende maatregelen zijn al even gevarieerd: voorlichting en educatie, jongerenwerk, vroeg signalering, niet schenken of verkopen onder 18, beperking van schenktijden en “happy hours”. Ook zijn er beperking van alcoholverkoop in overlastgebieden, niet doorschenken bij dronkenschap etc.  Er worden op regelmatige basis controles gehouden in de diverse gelegenheden waar alcohol verkrijgbaar is. En er zijn sancties bij overtredingen!
Dit ambitieuze plan van de gemeente verdient onze waardering. Voor de uitvoering van zo’n ingrijpend project moeten wel de doelen en de maatregelen goed geconcretiseerd en beargumenteerd worden, moet een heldere projectorganisatie worden opgezet en moet worden aangegeven wat dit aan menskracht en geld kost. Het is dan ook hierop dat onze adviezen zich richten:

• Richt een professionele projectorganisatie in en stel een begroting op van de vereiste mensen en middelen. Concretiseer doelstellingen verder, bijvoorbeeld op basis van een nadere analyse van de doelgroepen en situaties, als ook van de effectiviteit en het bereik van interventies.
• Maak beter onderscheid tussen eind- en tussenresultaten en orden ze in een “routekaart” zodat hun samenhang duidelijker wordt. Dit helpt bij de timing van acties en bij de verzameling van de gegevens over de voortgang en resultaten.
• Maak beter gebruik van de uitgebreide wetenschappelijke kennis op dit gebied.
• Monitor of sprake is van verschuiving naar de illegaliteit en neem hier maatregelen tegen,
• Richt je niet alleen op “beperken en voorkomen”, maar creëer daarnaast positief geformuleerde gedragsalternatieven.
• Verfijn het voorliggend plan tot een gedetailleerd jaarplan. Evalueer ieder jaar de voortgang en stel op basis daarvan de volgende jaarplannen op.
• Zorg voor de zichtbaarheid van het project, bij de gemeenteraad, burgers (inclusief de jongeren) en relevante organisaties.

Wij hopen met onze aanvullingen een positieve bijdrage te hebben geleverd bij de totstandkoming van dit programma en zien uit naar het resultaat.

Ben jij inwoner van Oisterwijk en voel je je betrokken bij wat er in onze gemeente gebeurt? Heb je een brede belangstelling voor maatschappelijke vraagstukken? Wil jij je inzetten voor de positie van de inwoners van Oisterwijk? Heb je affiniteit met gemeentelijk beleid in het sociaal domein en wil je daarop actief invloed uitoefenen?

Als je antwoord op deze vragen positief is, dan is het lidmaatschap van de Adviesraad Sociaal Domein Oisterwijk iets voor jou. Op dit moment hebben we twee vacatures in de raad die we graag op korte termijn willen invullen.

De adviesraad is een onafhankelijk adviesorgaan van het college van B&W van gemeente Oisterwijk voor vraagstukken in het sociale domein. Denk hierbij aan de Wmo, de Jeugdwet en de Participatiewet. De raad heeft negen leden die ieder vanuit hun eigen achtergrond en ervaring bijdragen aan het werk van de raad. Tijdens maandelijkse vergaderingen worden ontwikkelingen in het sociaal domein besproken en adviezen vastgesteld. Het overleg in de raad is gericht op constructieve samenwerking in een ontspannen sfeer. Buiten de vergaderingen onderhouden de leden contacten met maatschappelijke groeperingen, professionele organisaties en beleidsambtenaren van gemeente Oisterwijk. Het werk voor de raad kost je gemiddeld 1 à 2 dagdelen per week. Uitgebreider informatie is te vinden op onze website:
www.asd-oisterwijk.nl

Wat vragen we van je?

• maatschappelijke betrokkenheid en affiniteit met (beleids)vraagstukken in het sociaal domein;
• kennis van de lokale samenleving in Oisterwijk, Haaren, Moergestel en Heukelom;
• bekendheid met een van de aandachtsgebieden van de raad (Wmo, Jeugd, Participatie);
• in staat zijn contacten te onderhouden met maatschappelijke organisaties en om signalen vanuit die organisaties te betrekken bij advisering vanuit de raad;
• heldere mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid.

Daarnaast gelden enkele formele eisen: leden van de raad zijn

• inwoner van de gemeente Oisterwijk;
• geen lid van de gemeenteraad of van een raadscommissie;
• niet in dienst van de gemeente Oisterwijk;
• niet werkzaam voor een zorg- of welzijnsaanbieder die actief is in de gemeente Oisterwijk of geen commerciële relatie met de gemeente in het sociaal domein.

Heb je vragen of wil je ter oriëntatie een keer een vergadering bijwonen?
Neem dan contact op met Jos de Kort, voorzitter van de adviesraad
via e-mail: asd@maildekort.nl

Heb je belangstelling?
Stuur vóór 15 april 2025 een korte motivatie met curriculum vitae naar het secretariaat van de adviesraad.
via e-mail: secretariaat@asd-oisterwijk.nl

In verband met een evenwichtige samenstelling van de adviesraad vragen we vrouwelijke kandidaten nadrukkelijk te reageren. Op basis van je reactie nemen we contact op voor een kennismakingsgesprek met enkele leden van de raad. Als dat leidt tot een positieve conclusie van twee kanten dan draagt de raad je ter benoeming tot lid van de ASD voor bij het college van B&W van gemeente Oisterwijk. Een benoeming geldt voor vier jaar en kan daarna worden verlengd.

Afgelopen najaar zijn twee nieuwe leden toegetreden tot de adviesraad sociaal domein Oisterwijk: Niels Minderman uit Moergestel en Karin van Grinsven uit Haaren. Ze zijn voor een periode van vier jaar benoemd door het college van burgemeester en wethouders. In dit artikel stellen ze zich aan u voor.

Niels Minderman
In 1998 ben ik met ons gezin naar Moergestel verhuisd. Daar wonen we nog steeds met veel plezier. Inmiddels ben ik twee jaar met pensioen.
Voordien ben ik werkzaam geweest in de informatisering in de zorg. Na mijn studie klinische psychologie heb ik via een omscholingstraject de overstap gemaakt naar de automatisering.
Gelukkig heb ik heb altijd voor de zorg kunnen werken, eerst in verschillende ziekenhuizen, vooral aan de invoering van het elektronisch patiëntendossier. Van daaruit was ik actief in de samenwerking met andere ziekenhuizen, huisartsen, apothekers, GGZ-instellingen en laboratoria. Mijn laatste baan was bij het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). IKNL verzamelt gegevens over alle kankerpatiënten in Nederland, ten behoeve van epidemiologisch onderzoek. Een mooie afsluiting van mijn loopbaan.
Na mijn pensionering ben ik betrokken gebleven bij de begeleiding van studenten van de opleiding Klinische Informatica van de Technische Universiteit Eindhoven. Het is fijn hen te coachen, kennis en ervaring aan hen over te dragen en veel van hen te leren.
Mijn werk was boeiend en bevredigend, maar ook (tijds)intensief en soms stressvol. Daarom ben ik de eerste tijd na mijn pensionering geen verplichtingen aangegaan en heb mij niet direct in het vrijwilligerswerk gestort.  Begin 2024 was ik voldoende ‘onthaast’ om weer iets op te pakken, het liefst op het gebied van maatschappelijke thema’s als zorg en welzijn. Daarom heb ik gereageerd op een vacature van de ASD. Ik kreeg de gelegenheid kennis te kunnen maken met de adviesraad, de leden en het werkveld. Dat beviel mij uitstekend. De uitvoering van de wetgeving in verband met het sociale domein vormt een enorme uitdaging voor alle gemeenten, dus ook voor Oisterwijk. Daaraan draag ik graag mijn steentje bij. De zorg en hulpverlening zijn voor mij bekend terrein, maar de gemeente, de ambtelijke organisatie, de gemeentelijke politiek en de desbetreffende wetgeving, dat is allemaal nieuw voor mij. Nooit te oud om te leren, heet dat dan. De komende tijd zal ik me vooral richten op de dossiers Jeugd en Inburgering

Karin van Grinsven
Graag wil ik me aan u voorstellen. Mijn naam is Karin van Grinsven, 65 jaar, gehuwd en moeder van vier volwassen zonen die inmiddels allen de eigen bestemming gevonden hebben.
Ooit gestart als wijkverpleegkundige en vervolgens meer dan twintig jaar werkzaam geweest in diverse managementfuncties in de extramurale en intramurale zorg, waarvan de laatste jaren als directeur en vervangend bestuurder.
Vanaf januari 2020 ben ik als zelfstandig ondernemer aangesloten bij ‘Changekitchen’, een collectief van consultants gespecialiseerd in het begeleiden van organisaties bij veranderkundige opgaven. Mijn dagelijks werk als programmamanager, projectmanager en strategisch adviseur komt voornamelijk van opdrachtgevers in het domein van wonen, welzijn en zorg.
Daarnaast ben ik vrijwilliger bij Alzheimer Nederland, als vicevoorzitter in het bestuur van de regionale afdeling ’s-Hertogenbosch – Bommelerwaard. Op vrijdag ben ik oppas voor onze 5 prachtige kleinkinderen variërend in leeftijd tussen de 8 jaar en 8 maanden.  Een druk en dynamisch leven, maar door de uiteenlopende taken is het nooit saai en geeft het me veel voldoening.
 De demografische en maatschappelijke ontwikkelingen zoals onder meer de toenemende vergrijzing, de ontgroening op de arbeidsmarkt, een groeiend aantal woningzoekenden en de groeiende kloof in welstand of welzijn heeft consequenties voor de hele samenleving. Dit betekent niet alleen een aanzienlijke uitdaging voor gemeenten, organisaties en bestuurders, maar is een maatschappelijke opgave voor ons allemaal.  Dat klinkt misschien allemaal best zwaar, want we kunnen niet, zoals Atlas, de hele wereld op onze schouders dragen. En dat is ook niet nodig, wanneer we samen kijken wat wél kan. Wat we in ons werk, als vrijwilliger, in de eigen buurt, met vrienden of familie wél kunnen doen.
 Dit maakt dat ik zowel in mijn werk als in mijn privéleven graag mijn steentje wil bijdragen. Mijn toezichthoudende functies, de diverse professionele en informele rollen maken het leven interessant voor beide partijen. Samen kennis, ervaring, mooie momenten delen en vermenigvuldigen.
Als nieuw lid in de Adviesraad Sociaal Domein van Oisterwijk zal ik in eerste instantie veel luisteren en onderzoeken waar ik het beste waarde kan toevoegen. Want in het sociale domein hebben alle onderwerpen wel met elkaar te maken. Jeugd, Onderwijs, Bestaanszekerheid, Wonen, Participatie, Zorg en Welzijn zal in onderlinge samenhang beschouwd moeten worden. Ik wil niet als een van ‘de beste stuurlui’ aan wal staan, maar in samenspraak met de hele raad en betrokkenen vanuit de gemeente bekijken wat wél kan.

Recht op hulp is soms goed maar maakt ons ook afhankelijk.
Het zorginfarct is er al. De vraag naar zorg is sterk gestegen. Dat geldt ook voor de hulp vanuit de Wet Maatschappelijke ondersteuning. Ondertussen loopt het aantal hulpverleners niet gelijk mee op.
In 2023 kregen in Nederland 1,1 miljoen mensen hulp via de Wmo. De huishoudelijke ondersteuning is met 27 % gestegen sinds vier jaar geleden het abonnementstarief werd ingevoerd (d.w.z. een bijdrage onafhankelijk van het eigen inkomen). Die stijging zit vooral bij de hoge inkomens.
De toenemende hulpvraag is onhoudbaar maar nog belangrijker is dat we onze sociale redzaamheid inleveren.
Het bieden van ondersteuning vraagt om een andere benadering.

Iedereen is op de eerste plaats, samen met zijn of haar naasten verantwoordelijk voor zijn eigen leven, eigen
problemen en eigen gezondheid. Als het niet meer lukt om je eigen hulpprobleem op te lossen dan is er een
sociale omgeving die daarbij kan helpen. Pas als je je eigen problemen niet kunt oplossen en je omgeving dat
ook niet (meer) kan, of er niet meer is, dan is het mooi dat er betaalde professionele en/of verzekerde zorg is.
De professionele zorgverlener kan dan grofweg uit drie benaderingen kiezen. Hij/zij kan het probleem overnemen en proberen op te lossen. Hij kan ook mensen helpen om hun eigen vraagstukken zelf op te lossen. Hij kan
zich ook richten op het activeren en steunen van de sociale omgeving (familie, buren kennissen) om de patiënt/cliënt te helpen.
Helemaal vreemd in de zorgwereld was dat niet. Wijkverpleegkundigen, bijvoorbeeld, hielpen 25 jaar geleden mensen door ze nog zoveel mogelijk zelf te
laten doen. Zij organiseerden ook zorg door mensen in de omgeving, waar mogelijk, bij de hulp te betrekken. Dat kost op korte termijn meer tijd maar op
lange termijn is het besparend. De Haagse bemoeienis, bureaucratische indicatiestelling, betaling naar tijd per handeling maken dat al langere tijd onmogelijk. Stimuleren en organiseren kan niet meer. Zorg van mensen overnemen is nu de opdracht, en dat is dus eigenlijk niet de bedoeling van hulp. Krachtens de
Zorgverzekeringswet hebben mensen recht op zorg. Ze hebben immers premie betaald. Vaak is dat ook goed. Een gebroken arm kan maar beter gewoon gezet worden. En ook mensen met lichamelijke aandoeningen door geboorte of een ongeluk (pech) moeten gewoon geholpen worden.

Voor de Wet langdurige zorg (Wlz) geldt iets vergelijkbaars. Mensen met een indicatie voor de Wlz krijgen zorg
en betalen een eigen bijdrage naar rato van hun inkomen. Dat past ook bij solidariteit om noodzakelijke hulp of
zorg te betalen, wanneer dat kan. Als iemand dat niet kan betalen, dragen we die kosten met z’n allen. In die zin
zou een eigen bijdrage naar rato van het inkomen ook passend zijn binnen de Wmo.
De eigen bijdrage is per 2024 verhoogd van € 19, – per maand naar € 20,60 per maand. Er is een wetsvoorstel
om de eigen bijdrage voor de Wmo met ingang van 2026 inkomensafhankelijk te maken. Dit voorstel moet nog
in de tweede en eerste kamer behandeld worden. Tot die wet is aangenomen kunnen ook mensen die zelf een
schoonmaakster, een scootmobiel of traplift kunnen betalen, deze krijgen via de gemeente.

De Wet maatschappelijke ondersteuning, de term zegt het al, is geen zorg. Het is een ondersteuning van mensen die anders niet onder redelijke omstandigheden zelf thuis kunnen blijven wonen. De gemeente is verplicht de ondersteuning te bieden die mensen mogelijk maakt om zelfstandig te blijven wonen en
deel te kunnen nemen aan de samenleving. De gemeente onderzoekt, alvorens de hulp te bieden, de behoefte en voorkeuren van mensen die hulp vragen.
Huishoudelijke hulp, woningaanpassing, begeleiding en ondersteuning van de mantelzorgers zijn voorbeelden van hulp vanuit de Wmo. De gemeente onderzoekt ook de mogelijkheden van de hulpvrager om op eigen kracht zijn zelfredzaamheid en deelname aan de samenleving te verbeteren, eventueel met behulp van naasten. Nogal wat mensen kunnen eventueel met hulp van anderen, misschien gedeeltelijk, zelf hun huishouden voeren. Zij hoeven dan geen of
beperkt hulp.

De gemeente kan familieleden en anderen in de omgeving van een hulpvrager niet verplichten om hulp te bieden. Ook wordt er soepel omgegaan met de vermogens- en inkomenstoets. Er wordt dan hulp geboden vanuit de Wmo die strikt genomen niet nodig zou zijn.
Dat lijkt op korte termijn gunstig. Op langere termijn maakt het mensen echter afhankelijk. Omdat mensen
hun eigen mogelijkheden minder benutten. Zij worden ook minder geholpen door hun naasten maar
vooral door beroepskrachten op kosten van de gemeenschap.
Belangrijker dan recht op zorg is dat we vanuit gemeenschapszin de plicht hebben om elkaar te helpen. We
dienen solidair te zijn in het bieden van zorg en hulp. Maar het is ook solidair als de hulpvragers geen zorg
of ondersteuning vragen als ze het op eigen kracht kunnen of samen met hun naasten. Solidariteit komt
van twee kanten. Het overbieden van zorg en hulp maakt
mensen minder redzaam en het verschraalt de hulp voor elkaar. Het haalt de cement uit onze samenleving.

De Maaltijdenexpres brengt niet alleen maaltijden aan huis, maar vraagt meteen ook even hoe het gaat of schakelt hulp in als dat nodig is. In bijna heel Midden-Brabant vervult de Maaltijdenexpres een belangrijke sociale functie, vertelt coördinator Hans van Rooij.

Niet alleen voor de ontvangers, maar ook voor de bezorgers: verreweg de meesten van hen hadden hiervoor lange tijd geen baan. De Maaltijdenexpres doet meer dan alleen maaltijden bezorgen. Het bedrijf zetelt in Tilburg en heeft in Oisterwijk, Hilvarenbeek en Tilburg een stevige voorgeschiedenis. “Grotendeels voor mijn tijd”, zegt coördinator Hans van Rooij, die toch ook al zeventien jaar van de partij is. In 1972 werd een maaltijdvoorziening voor ouderen opgericht door de Stichting Bejaardenwerk Tilburg onder de naam ‘Tafeltje Dekje’. “In 1992 is de Stichting Maaltijdenexpres losgekoppeld van de thuiszorgorganisatie en verzelfstandigd ”, vertelt Van Rooij. Vanaf 10 november 2015 is De Maaltijdenexpres een ANBI-stichting, d.w.z. een Stichting het algemeen nut dienend en geen winstoogmerk heeft.
Betere leveranciers. De laatste jaren is er veel veranderd, vooral financieel. “Toen ik kwam, kregen we jaarlijks nog 350.000 euro gemeentelijke subsidie. Nu moeten we onze eigen broek ophouden en daar hebben we veel voor moeten veranderen. We hebben nu eigen auto’s en koelingen en zijn overgestapt naar betere leveranciers.” De bezorgers van de Maaltijdenexpres brengen maar liefst 1.000 maaltijden per dag rond met vier speciale koelwagens. Die maaltijden variëren van koel verse (kleine en grote porties) hoofdgerechten en soepen tot salades en eiwit verrijkte gerechten.
Een 9 voor de bezorgers! Maar de maaltijden zelf zijn niet het belangrijkste. De uitkomst van de laatste enquête onder klanten was veelzeggend, vertelt Van Rooij: “De maaltijden kregen een 8, de bezorgers een 9. En wij op kantoor moesten het doen met een 7, haha! Dat komt misschien ook wel omdat mensen vooral met ons kantoor contact hebben als er iets aan de hand is.”

Hoe gaat het ermee?  De bezorgers vormen dus het goud van de Maaltijdenexpres. “Wij hebben zeven mensen in dienst, van wie drie een afstand tot de arbeidsmarkt hebben en daarnaast drie medewerkers via de Diamant-groep. Voor de rest werken we met vrijwilligers. Ze komen bij ons via bijvoorbeeld de sociale werkvoorziening, instellingen voor beschermd en begeleid wonen, de GGZ, de gemeente. Het zijn mensen die lange tijd geen baan hebben gehad of moeite hebben een baan te vinden. Ze gaan in tweetallen op stap om maaltijden te bezorgen langs maximaal 50 adressen per dag. Voor sommige klanten zet de bezorger het eten zelfs in de koelkast. Ze vragen altijd even hoe het gaat. Als er iets mis is, schakelen ze hulp in. Vorige week nog, deed een van onze klanten niet open, maar de bezorger hoorde wel gestommel. Die persoon bleek te zijn gevallen. Gelukkig kwam er toevallig ook net iemand van de thuiszorg.”
Boodschappendienst. De Maaltijdenexpres heeft van alle ongeveer 2.000 klanten die jaarlijks worden bediend, de gegevens van een contactpersoon die in geval van nood of zorg kan worden gebeld. “Een paar keer per maand komen we iets tegen waar we werk van maken, bijvoorbeeld als iemand is gevallen of als er vrijwel niets in de koelkast staat. En er zijn ook mensen die ons elke dag even bellen. Gewoon even contact, dan is het goed.” Iedere klant krijgt de maaltijden eens per week bezorgd. Gemiddeld nemen mensen 4,3 maaltijden af, vertelt Van Rooij. Sommigen drie, anderen zeven. De Maaltijdenexpres begon anderhalf jaar geleden met een boodschappendienst: op twee A4’tjes staan de meest gebruikelijke boodschappen en mensen kunnen aankruisen wat ze willen. Van Rooij: “Van bokkenpootjes tot wc-papier”. Hier maken nu een kleine honderd mensen gebruik van.

Betrokken vrijwilliger. Onderling krijgen de medewerkers ook steeds meer een band. “Mensen kijken naar elkaar om, ook buiten het werk. Neem Mohammed, die samen met Paula in de koeling werkt. Mohammed is al jaren in Nederland, maar spreekt geen Nederlands. Paula, onze betrokken vrijwilliger, gaat met hem mee naar het UWV. We vormen samen echt een mini-maatschappij. Ik heb een achtergrond in de zorg, dus het ligt me wel om deze groep mensen te begeleiden. En gelukkig heb ik eerder óók in het bedrijfsleven gewerkt, want ik ga natuurlijk net zo goed over de inkoop van auto’s en het opstellen van het financieel jaarverslag.”
Voor nadere informatie zie: www.maaltijdenexpres.nl

Recht op hulp is soms goed maar maakt ons ook afhankelijk.

Het zorginfarct is er al. De vraag naar zorg is sterk gestegen. Dat geldt ook voor de hulp vanuit de Wet Maatschappelijke ondersteuning. Ondertussen loopt het aantal hulpverleners niet gelijk mee op.

In 2023 kregen in Nederland 1,1 miljoen mensen hulp via de Wmo. De huishoudelijke ondersteuning is met 27 % gestegen sinds vier jaar geleden het abonnementstarief werd ingevoerd (d.w.z. een bijdrage onafhankelijk van het eigen inkomen).  Die stijging zit vooral bij de hoge inkomens.
De toenemende hulpvraag is onhoudbaar maar nog belangrijker is dat we onze sociale redzaamheid inleveren. Het bieden van ondersteuning vraagt om een andere benadering.

Iedereen is op de eerste plaats, samen met zijn of haar naasten verantwoordelijk voor zijn eigen leven, eigen problemen en eigen gezondheid. Als het niet meer lukt om je eigen hulpprobleem op te lossen dan is er een sociale omgeving die daarbij kan helpen.
Pas als je je eigen problemen niet kunt oplossen en je omgeving dat ook niet (meer) kan, of er niet meer is, dan is het mooi dat er betaalde professionele en/of verzekerde zorg is.
De professionele zorgverlener kan dan grofweg uit drie benaderingen kiezen. Hij/zij kan het probleem overnemen en proberen op te lossen. Hij kan ook mensen helpen om hun eigen vraagstukken zelf op te lossen. Hij kan zich ook richten op het activeren en steunen van de sociale omgeving (familie, buren kennissen) om de patiënt/cliënt te helpen.
Helemaal vreemd in de zorgwereld was dat niet. Wijkverpleegkundigen, bijvoorbeeld, hielpen 25 jaar geleden mensen door ze nog zoveel mogelijk zelf te laten doen. Zij organiseerden ook zorg door mensen in de omgeving, waar mogelijk, bij de hulp te betrekken. Dat kost op korte termijn meer tijd maar op lange termijn is het besparend. De Haagse bemoeienis, bureaucratische indicatiestelling, betaling naar tijd per handeling maken dat al langere tijd onmogelijk. Stimuleren en organiseren kan niet meer. Zorg van mensen overnemen is nu de opdracht, en dat is dus eigenlijk niet de bedoeling van hulp.
Krachtens de Zorgverzekeringswet hebben mensen recht op zorg. Ze hebben immers premie betaald. Vaak is dat ook goed. Een gebroken arm kan maar beter gewoon gezet worden. En ook mensen met lichamelijke aandoeningen door geboorte of een ongeluk (pech) moeten gewoon geholpen worden.
Voor de Wet langdurige zorg (Wlz) geldt iets vergelijkbaars. Mensen met een indicatie voor de Wlz krijgen zorg en betalen een eigen bijdrage naar rato van hun inkomen. Dat past ook bij solidariteit om noodzakelijke hulp of zorg te betalen, wanneer dat kan. Als iemand dat niet kan betalen, dragen we die kosten met z’n allen.
In die zin zou een eigen bijdrage naar rato van het inkomen ook passend zijn binnen de Wmo. De eigen bijdrage is per 2024 verhoogd van € 19, – per maand naar € 20,60 per maand.
Er is een wetsvoorstel om de eigen bijdrage voor de Wmo met ingang van 2026 inkomensafhankelijk te maken. Dit voorstel moet nog in de tweede en eerste kamer behandeld worden.  Tot die wet is aangenomen kunnen ook mensen die zelf een schoonmaakster, een scootmobiel of traplift kunnen betalen, deze krijgen via de gemeente.

De Wet maatschappelijke ondersteuning, de term zegt het al, is geen zorg. Het is een ondersteuning van mensen die anders niet onder redelijke omstandigheden zelf thuis kunnen blijven wonen. De gemeente is verplicht de ondersteuning te bieden die mensen mogelijk maakt om zelfstandig te blijven wonen en deel te kunnen nemen aan de samenleving. De gemeente onderzoekt, alvorens de hulp te bieden, de behoefte en voorkeuren van mensen die hulp vragen. Huishoudelijke hulp, woningaanpassing, begeleiding en ondersteuning van de mantelzorgers zijn voorbeelden van hulp vanuit de Wmo.
De gemeente onderzoekt ook de mogelijkheden van de hulpvrager om op eigen kracht zijn zelfredzaamheid en deelname aan de samenleving te verbeteren, eventueel met behulp van naasten.
Nogal wat mensen kunnen eventueel met hulp van anderen, misschien gedeeltelijk, zelf hun huishouden voeren. Zij hoeven dan geen of beperkt hulp. De gemeente kan familieleden en anderen in de omgeving van een hulpvrager niet verplichten om hulp te bieden. Ook wordt er soepel omgegaan met de vermogens- en inkomenstoets.  Er wordt dan hulp geboden vanuit de Wmo die strikt genomen niet nodig zou zijn.
Dat lijkt op korte termijn gunstig.  Op langere termijn maakt het mensen echter afhankelijk.  omdat mensen hun eigen mogelijkheden minder benutten.  Zij worden ook minder geholpen door hun naasten maar vooral door beroepskrachten op kosten van de gemeenschap.
Belangrijker dan recht op zorg is dat we vanuit gemeenschapszin de plicht hebben om elkaar te helpen. We dienen solidair te zijn in het bieden van zorg en hulp. Maar het is ook solidair als de hulpvragers geen zorg of ondersteuning vragen als ze het op eigen kracht kunnen of samen met hun naasten. Solidariteit komt van twee kanten. Het overbieden van zorg en hulp maakt mensen minder redzaam en het verschraalt de hulp voor elkaar. Het haalt de cement uit onze samenleving.

Voor mensen met en handicap, zoals bijvoorbeeld de ziekte van Crohn, blaas- of darmproblemen, is het vaak lastig een geschikt openbaar toilet te vinden in het centrum van Oisterwijk, Haaren of Moergestel. Ook een goede bewegwijzering ontbreekt vaak.

Het VN-verdrag Handicap verplicht gemeenten een lokale inclusie-agenda op te stellen. Een van de belangrijkste punten daarin is het verbod op discriminatie van mensen met een handicap.

Een indicatie van de omvang van het probleem; in onze gemeente heeft ongeveer 10% van de inwoners te maken met een handicap. Hierbij is ± 6% mobiel beperkt. Ze zijn slechtziend, blind of doof of hebben andere beperkingen. Daarnaast vergrijst ook Oisterwijk snel. Op dit moment is al 1 op de 4 inwoners 65 jaar of ouder. En dat neemt alleen nog maar toe tot naar verwachting 1 op de 3 inwoners in 2040.

Iedereen heeft het recht om op een volwaardige en gelijke manier mee te doen in onze samenleving. Daarom heeft de ASD aan de gemeente geadviseerd:

• Zorg voor minimaal 3 openbare toiletten in het centrum van Oisterwijk die beschikbaar zijn voor alle doelgroepen. Maak ze 24/7 beschikbaar en bij voorkeur gratis, maar betaald kan natuurlijk ook. Zorg dat ze worden schoongehouden door een gecontracteerd schoonmaakbedrijf. Goede locaties zijn bijvoorbeeld, de parkeerterreinen bij Albert Heijn en/of Jumbo, bij het Station en in Tiliander.
• Maak goede afspraken met de horeca en de winkels die al een toegankelijk toilet hebben voor alle doelgroepen. Het zou fijn zijn als ook deze toiletten tijdens reguliere winkeltijden beschikbaar zijn.
• Breng goede bewijzering aan voor de centrumbezoeker naar het dichtstbijzijnde openbare toilet. Eventueel aangevuld met informatie over afstand en openingstijden of informatie via een QR-code.
• Kijk ook eens naar de wenselijkheid of noodzaak van openbare toiletvoorzieningen in de kernen van Haaren en Moergestel en op andere druk bezochte plekken in onze gemeente.

De ASD denkt dat deze voorzieningen belangrijk zijn voor onze inwoners en bezoekers. Zij vraagt de gemeente spoedig werk te maken van openbare toiletvoorzieningen.

Voor nadere informatie heeft de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) een projectbeschrijving “Iedereen doet mee” beschikbaar, waarin inhoudelijke en procesmatige tips zijn te vinden.

Over dit onderwerp heeft de ASD onlangs een ongevraagd advies aan de gemeenten uitgebracht. We zijn benieuwd hoe de gemeente hierover denkt. Als de reactie binnen is, zullen we u hierover later informeren.

Wil je meer weten over de ASD en de adviezen die de ASD heeft uitgebracht? Kijk dan op https://asd-oisterwijk.nl

Reacties op dit artikel zijn welkom.