Onlangs waren wij aanwezig in Den Domp op een bijeenkomst over bestaanszekerheid onder de vlag Sociale Dialoog 2023. Het was een warme avond en de bijeenkomst werd druk bezocht door een breed scala aan professionals uit het werkveld, medewerkers van de gemeente waaronder wethouder Dion Dankers en andere belangstellenden. Het was goed om te zien dat
er zoveel geïnteresseerden op dit thema af waren gekomen….
Onder de bezielende leiding van Marieke Moorman werd de avond ingeleid door Juul Willemsen van de gemeente die aan de hand van een tweetal posters het programma en werkwijze van de avond toelichtte.
Op de eerste poster wordt een duidelijke definitie van bestaanszekerheid gegeven en een opgave hoeveel inwoners van groot Oisterwijk er het afgelopen jaar gebruik van gemeentelijke voorzieningen en ondersteuning hadden gemaakt. Op de tweede poster is te zien dat er een aantal gereedschappen en instellingen hier werkzaam zijn die meerdere ‘gereedschappen’ ter beschikking hebben. Acties, als ze goed op elkaar zijn afgestemd, grijpen in elkaar als tandraderen in een mechanisch apparaat.
Hierna werden de deelnemers ingedeeld voor de werkgroep thema’s en had eenieder de kans om zijn ervaringen en mening de te delen, vragen aan elkaar te stellen en te discussiëren over de praktijkervaringen van vooral de professionals in dit werkveld. Bijvoorbeeld medewerkers en vrijwilligers vanuit Loket Wegwijs, Farent, Sociaal Huis Oisterwijk en Charitas Oisterwijk. Want vooral zij worden in hun dagelijkse praktijk geconfronteerd met de uitwerking en effecten van de regelgeving en beleidsvoornemens die door de gemeente in de afgelopen jaren zijn opgesteld.
De werkgroep thema ’s die besproken zijn waren :
- Bestaanszekerheid; is dat Maatwerk of zijn dat Regeltjes?
- Inwoners Ontzorgen of Stimuleren van financiële zelfredzaamheid?
- Kinderarmoede: hoe Bundelen we onze Krachten?
In de eerste werkgroep die het onderwerp ‘bestaanszekerheid en regelgeving’ als thema had, gaven de professionals aan dat het meestal uitkomt op maatwerk. Cliënten geven vaak aan met meerdere problemen te worstelen, waardoor de toepassing van slechts één regeling geen oplossing biedt. Ook werd al snel duidelijk dat cliënten vaak problemen hebben met het aanleveren van (bewijs)stukken en het snappen van bestaande regels. Maatwerk werd daarom als belangrijkste oplossing genoemd, ook bij Leijstromen. De professionals gaven aan dat de meeste sociale instellingen tegenwoordig voor hen vaste contactpersonen hebben, dat werkt prettig. Eén opmerking sprong eruit: gemeente Oisterwijk is soepel met regelgeving en er
kan veel. Dit is mede doordat de gemeente vertrouwen heeft in de hulpverleners die dat op hun beurt als positief waarderen.
De tweede werkgroep met als onderwerp ‘ontzorgen of stimuleren van financiële zelfredzaamheid’ kwam snel tot de conclusie dat men het ene niet moest laten en het ander ook gedaan moest worden. De professionals gaven aan dat in verschillende situaties er eerst moest worden ontzorgd om de stresssituatie te verminderen, om pas daarna te stimuleren tot zelfredzaamheid. Vooral schulden in gezinnen zorgen voor veel stress en schaamtegevoelens; vaak staan deze problemen niet op zichzelf en spelen er meer zaken. Het is dan goed om eerst in alle rust naar het geheel te kijken. Recente nieuwe wetgeving heeft ervoor gezorgd dat de periode van schuldsanering van 3 naar 1,5 jaar is gegaan; men is na die periode schuldenvrij. Hierbij werd wel opgemerkt dat de cliënten in die periode onder budgetbeheer staan en er veel voor over moeten hebben, waaronder beschikking over weinig leefgeld per week, blokkering van internetsites en streng toezicht. De motivatie om dit vol te houden is heel belangrijk en ook daar kunnen mensen steun bij gebruiken. Recent is vroegsignalering in Oisterwijk ingericht waarbij preventie van schulden bij o.a. woningbouw, energiemaatschappijen en zorgverzekeraars centraal staat. Hier hebben wij in een eerder artikel uitleg over gegeven. De aanwezige professionals hadden hier al positieve ervaringen
mee, snel ingrijpen als problemen zich aandienen kan enorm helpen.
In de derde werkgroep met als thema het bundelen van krachten bij kinderarmoede hoorden we van de professionals dat dit onderwerp meestal aan de orde komt bij andere trajecten, bijvoorbeeld zoals hierboven genoemd. Kinderarmoede staat namelijk nooit op zichzelf, er speelt altijd meer in het gezin. Ook dat dit onderwerp nu veelal bij Loket Wegwijs wordt aangedragen en inmiddels goed bekend is in Oisterwijk. Wel blijft een zorg: hoe bereik je op een goede manier de mensen waar het om gaat. Bestaanszekerheid staat op dit moment volop in de aandacht maar dat wil niet zeggen dat iedereen die hiermee te maken heeft er graag over praat. Een goede samenwerking met scholen en leerkrachten, maar ook met bijv. woningbouwverenigingen is van groot belang en het samen optrekken van hulpverleners bij dit onderwerp moet verder uitgebouwd worden. Als laatste werd door de professionals gepleit voor een andere manier van indienen bij het Declaratiefonds en meer ruimte voor het verstrekken van diensten in natura.
De avond werd afgesloten door wethouder Dankers die alle aanwezigen bedankte voor hun aanwezigheid en inbreng en vaststelde dat de rode draad in alle bijdragen voor de gemeente is: we doen veel hier in Oisterwijk, maar we bereiken nog niet iedereen. Het gaat vrij goed in Oisterwijk op dit terrein met de inzet van zowel de gemeente als vanuit diverse organisaties. Belangrijk blijft dat we begrip hebben voor de mensen die het betreft en ook accepteren dat
mensen uiteindelijk zelf mogen kiezen of ze geholpen willen worden en hoe, en dat sommigen dat (nog) niet willen.
Ook ASD-Oisterwijk is van mening dat er de laatste jaren vorderingen zijn gemaakt op het terrein van bestaanszekerheid, wij waren blij met de opzet en gesprekken van deze bijeenkomst en we realiseren ons dat dit onderwerp nog lange tijd op de agenda zal blijven staan.
Met medewerking van;
